Tai nạn giao thông là vấn đề của toàn cầu

Theo thống kê của Cục Quản lý Đường cao tốc, An toàn giao thông Mỹ (NHTSA), tại quốc gia phát triển này, trong năm 2022 có tới 42.915 người chết vì tai nạn giao thông, tính trung bình 117 người chết mỗi ngày. Tại Việt Nam, số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy trong năm qua có 11.448 vụ tai nạn, trong đó có 6.364 người chết, bình quân 17 người chết mỗi ngày.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tai nạn giao thông, theo Bộ Giao thông Vận tải, ngoài các lý do khách quan thì nguyên nhân chính của các vụ giao thông là do người điều khiển phương tiện, người tham gia giao thông chưa tuân thủ nghiêm các quy định về bảo đảm trật tự an toàn giao thông. 

Một số trường hợp cụ thể mà tài xế không làm chủ được phương tiện như nhầm chân ga/chân phanh, xao nhãng do sử dụng điện thoại hay đơn giản là không xử lý kịp chân phanh khi có tình huống bất ngờ xảy ra đều có nguy cơ dẫn đến tai nạn.

Trên thực tế, nếu không có sự can thiệp của công nghệ an toàn trên xe ô tô, thì có lẽ con số đã hơn rất nhiều lần so với thống kê đã đưa ra.

Sự cải tiến không ngừng của công nghệ an toàn trên ô tô

Hệ thống Hỗ trợ người lái Nâng cao (ADAS) đầu tiên với tính năng chống bó cứng phanh (ABS) là những tính năng được các hãng xe hơi ứng dụng từ những năm 1970. Sau đó, những chiếc ô tô trở nên an toàn hơn với các hệ thống khác như ổn định thân xe điện tử (ESP/ASC), kiểm soát thân xe chủ động rồi đến cảm biến va chạm hay camera hỗ trợ quan sát…

Lịch sử phát triển công nghệ an toàn xe hơi (Nguồn: Tinh Te)

Ngày nay, khi ABS, ESP, cảm biến… trở thành trang bị tiêu chuẩn trên nhiều mẫu xe thì khái niệm ADAS thường được gắn với những công nghệ an toàn tiên tiến với sự hỗ trợ của radar, lidar, như hỗ trợ phanh chủ động tránh tai nạn, cảnh báo điểm mù, hỗ trợ duy trì làn đường hay kiểm soát hành trình thích ứng… Những tính năng này ngày càng trở nên phổ biến và được các hãng xe lớn áp dụng, như Toyota Safety Sense, Mazda i-Active sense, Honda Sensing, Ford Co-Pilot 360, hay gần chúng ta Vinfast cũng cung cấp gói an toàn ADAS. 

Ở cấp độ cao hơn, chúng ta còn có Tesla Autopilot, Mercedes-Benz Drive Pilot hay Volvo Pilot Assist, thậm chí, một số mẫu xe như XC60 còn sở hữu số lượng túi khí "khủng" lên tới 9 túi, điều mà ít có dòng xe cùng phân khúc nào làm được. 

Consumer Reports ước tính có khoảng 50% ô tô được trang bị ADAS được thiết kế để có thể tự động can thiệp vào cả tốc độ và vô-lăng của xe.

ADAS được chia thành 6 cấp độ theo chuẩn của Hiệp hội Kỹ sư Ô tô (SAE), từ hỗ trợ cơ bản cho đến tự lái hoàn toàn. Hầu hết các xe trên thị trường được trang bị ADAS cao cấp sẽ ở cấp độ 2 với những tính năng tiên tiến kết hợp như hỗ trợ phanh tự động và hỗ trợ duy trì làn đường... Trong từng cấp độ còn có sự khác biệt về công nghệ giữa các xe, ví dụ như cấp độ 2 của xe Mazda chỉ có hỗ trợ phanh tự động khi đi thẳng, còn xe Volvo có thể can thiệp sâu đến mức đánh lái tránh va chạm. Đó là những tính năng không chỉ giúp tài xế rảnh tay mà còn rất hữu ích khi phòng tránh tai nạn.

Thời gian đầu khi mới có mặt ở Việt Nam, ADAS với những tính năng tiên tiến từng được cho là thừa thãi và chưa phù hợp với điều kiện giao thông. Nhưng thực tế, công nghệ an toàn này đã chứng minh được hiệu quả khi giúp tài xế tránh được tai nạn khi có các tình huống bất ngờ xảy ra. 

Hệ thống an toàn hiện đại ngày nay có khả năng giúp xe tự động phát hiện và cảnh báo không chỉ các phương tiện cơ giới mà còn người đi bộ, đi xe đạp và động vật cỡ lớn. Nó có khả năng tính toán xác định tốc độ, vị trí của vật di chuyển phía trước. Nếu nhận thấy mối nguy hiểm tiềm tàng và người lái không kịp thời phản xạ, hệ thống sẽ xác định tình huống đó thuộc loại không thể tránh khỏi và tự động phát tín hiệu cảnh báo, đồng thời kích hoạt phanh khẩn cấp để giảm thiểu hoặc ngăn chặn va chạm.

Thế hệ an toàn thông minh

Trong những năm gần đây, các hãng xe lớn vẫn không ngừng cải tiến ADAS với hệ thống phần cứng và phần mềm tốt hơn nhằm tiến tới các cấp độ cao hơn. Tại Triển lãm Điện tử tiêu dùng (CES) mới diễn ra đầu năm 2023, các "ông lớn" ngành xe như Mercedes-Benz và Volvo đều giới thiệu công nghệ hỗ trợ người lái cấp độ 3 với các hệ thống Drive Pilot và Pilot Assist nâng cao. Volvo EX90 là sản phẩm điển hình được tích hợp công nghệ tự hành cấp độ 3, cho phép tài xế có thể rảnh mắt và rảnh tay khi cầm lái.

Dự đoán tới năm 2025, giới chuyên gia sẽ tập trung nghiên cứu để đưa ra thêm nhiều tính năng giúp xe tự lái có thể vận hành một cách hoàn hảo trước khi đưa vào sử dụng thực tế trên đường. Với công nghệ ngày càng thông minh, ô tô sẽ giúp con người rất nhiều trong việc quyết định đưa ra phương án xử lý tình huống giao thông với độ chính xác và thời gian phản hồi ngày càng cao.

(Tổng hợp)